ตอนที่ 6 (สร้างนิสัย)
ก็คงมาถึง ส.5 อันเป็น ส.สุดท้ายของการทำกิจกรรมซึ่งหลายคนบอกว่ายากมาก ยากหรือไม่ลองย้อนกลับมาดูโต๊ะทำงานของตัวเราเองก่อนก็จะรู้ว่ามันยากที่จะปฏิบัติถ้าเราไม่ฝึกทำจน(เป็น)นิสัยเพราะส่วนใหญ่ทำได้เพียงแค่(มี)นิสัยเท่านั้นยังไม่ถึงขั้น(เป็น) ดังนั้นจึงยังต้องหาเครื่องมือช่วยประคับประคองอยู่ก่อนเหมือนใส่(เฝือก)นั่นเอง จะถอดเฝือกได้เมื่อไรตัวเราก็จะรู้ได้เองนั่นแหละไม่ต้องไปถามใคร หลายหน่วยงานล้มเหลวกับการทำกิจกรรม 5ส บางหน่วยงานเริ่มได้แค่ ส 1. บางหน่วยงาน มาถึง ส 2. ส3. แล้วต้องกลับไปทำ ส1. ใหม่อีก
มีบางหน่วยงานมีความมุ่งมั่นสูงทำได้ถึง ส4. แต่เมื่อขึ้นมา ถึง ส5 ได้นิดเดียวก็หมดความอดทนไม่สามารถรักษามาตรฐานเอาไว้ได้นั่นเพราะเพียงแค่(มี)ไม่ใช่ ( เป็น )นิสัยนั่นเอง ซึ่งวิธีการต่อไปนี้เป็นทางเลือกหนึ่งที่ผมจะให้คำแนะนำในการทำ ส.5 จากหลายๆวิธีที่เขาใช้กันถ้าท่านใดผิดหวังจากวิธีอื่นมาแล้วก็ลองดูอีกสักครั้งนะครับ
การควบคุมด้วยสายตาในสถานที่ทำงาน
ควบคุมด้วยการมอง : เริ่มขั้นตอนแรกด้วยการสร้างนิสัย
- สภาพของสถานที่ทำงานเป็นอย่างหนึ่ง ที่สามารถให้ผู้เข้ามาเยี่ยม ติชมได้
- การติชมเป็นมูลฐานของการสร้างนิสัย
- แนวคิดในการสร้างสถานที่ทำงาน ปัญหาอยู่ที่ไหน?ให้ตระหนักแล้วสอดส่องดู ดังนั้นการเยียวยาแก้ไขจึงจะเกิดขึ้นได้
|
รายการตรวจสอบด้วยการมอง |
แผนก |
|
|
| ||||
|
ผู้ตรวจสอบ |
|
วันที่: |
/ / | |||||
|
หมายเลข |
จุดตรวจสอบ |
ตรวจสอบ |
การปฏิบัติ | |||||
|
ใช่ |
ไม่ใช่ | |||||||
|
1 |
มีการใช้หลักกุญแจ 3 ดอกในคลังสินค้าสำเร็จรูป |
|
|
|
| |||
|
2 |
มีการใช้หลักกุญแจ 3 ดอกในส่วนประกอบและวัตถุดิบ |
|
|
|
| |||
|
3 |
สามารถหยิบสิ่งของไม่จำเป็นได้เพียงชายตามอง |
|
|
|
| |||
|
4 |
ทุกพื้นที่ทำงานมีประสิทธิภาพ |
|
|
|
| |||
|
5 |
การใช้สีทาพื้นถูกต้องเหมาะสม |
|
|
|
| |||
|
6 |
มีการใช้หลักกุญแจ 3 ดอก ในการจัดเก็บอุปกรณ์และเครื่องมือ เครื่องใช้ในการทำงาน |
|
|
|
| |||
|
7 |
มีการใช้หลักกุญแจ 3 ดอก ในการจัดเก็บแบบ แม่พิมพ์ |
|
|
|
| |||
|
8 |
พื้นที่ทำงานสะอาดสดใส |
|
|
|
| |||
|
9 |
เครื่องจักรสะอาดสดใส |
|
|
|
| |||
|
10 |
ทุกคนปฏิบัติตามกฎอย่างเคร่งครัด |
|
|
|
| |||
ถ่ายภาพก่อนและหลังทำ 5ส
- โรงงานจะต้องมีการเปลี่ยนแปลงโดยการถ่ายภาพก่อนทำไว้แล้วจึงจะเริ่มต้นทำขั้นตอนที่ 1
- แสดงวัน เวลา ก่อนทำและหลังทำที่ภาพการทำกิจกรรม 5ส
จุดตรวจสอบ
1. ถ่ายภาพหลังทำ 5ส
2. สิ่งสำคัญในการถ่ายภาพ คือตำแหน่งเดียวกัน มุมกล้องเหมือนกันกับภาพก่อนทำ 5ส
3. ติดภาพทั้งหมดลงบนบอร์ดกิจกรรม
4. เติมข้อแนะนำลงใต้ภาพ
5. กำหนดพื้นที่แสดงผลงานและระยะเวลาให้พนักงานรับรู้ทุกคน
6. เยี่ยมเยียนพื้นที่ของทุกคนอย่างสม่ำเสมอ เช่น เดียวกับห้องอาหารตอนเย็น
คำขวัญ 5ส
- บริษัทจะมั่นคงได้ถ้าใส่ใจด้วย 5ส
- ให้ทุกคนสนใจส่งคำขวัญ 5ส อย่างน้อย 1 คำขวัญ/คน
จุดตรวจสอบ
1. สมาชิก 5ส ทุกคนส่งประกวดคำขวัญ
2. คณะกรรมการส่งเสริม 5ส คัดเลือก คำขวัญที่ดีที่สุด
3. เขียนคำขวัญลงบนธงแขวนไว้ ทำสัญลักษณ์ ริบปิ้น
4. แสดงคำขวัญ ณ. สถานที่เด่นเห็นชัดเจน
5. เปลี่ยนคำขวัญทุกสัปดาห์หรือทุกวัน
จัดทำแผนผัง Radar 5 ส เพื่อวัดประสิทธิผล
- ถึงเวลานี้จะเป็นการวัดประสิทธิผลของการทำ 5ส ของสถานที่ทำงาน
- ผลลัพธ์จะถูกนำมาจัดลำดับและให้รางวัลเพื่อเป็นสิ่งเร้าใจในการปรับปรุงต่อไป
จุดตรวจสอบ
ผู้ใช้
ใบตรวจสอบสามารถแยกชนิดสถานที่ทำงานได้ เช่น สำนักงานและโรงงาน การให้รายละเอียดในการวัดผล ให้แต่ละพื้นที่ทำกิจกรรม5สให้ มีประสิทธิผลมากยิ่งขึ้น ผลลัพธ์ที่ได้ใช้เป็นพื้นฐานสำหรับการแข่งขัน 5ส.
อธิบายหัวข้อหลัก
1. 5ส สะสาง, สะดวก, สะอาด, สร้างมาตรฐาน, สร้างนิสัย
2. คะแนน เกณฑ์การให้คะแนน 0-4 คะแนน
0 = แย่มาก
1 = ใช้ไม่ได้
2 = พอใช้ได้
3 = ดี
4 = ดีมาก
ตัวอย่างของรายการตรวจสอบ
|
รายการตรวจ 5ส สำนักงาน |
แผนก |
ผู้ตรวจสอบ |
|
|
| |||
|
คะแนน /100 |
คะแนนครั้งก่อน /100 |
วันที่ / / | ||||||
|
5ส |
หมายเลข |
รายการตรวจสอบ |
เกณฑ์การประเมิน |
คะแนน | ||||
|
0 |
1 |
2 |
3 |
4 | ||||
|
สะสาง |
1 |
ตู้เก็บของส่วนตัว |
ไม่เคารพกฎการจัดเก็บวัตถุดิบ เอกสารแนบ เอกสารประชุม |
|
|
|
|
|
|
2 |
โต๊ะทำงาน |
ไม่มีชิ้นงาน อุปกรณ์ หรือ วัตถุดิบตัวอย่าง บนโต๊ะทำงานหรือโต๊ะเขียนแบบ |
|
|
|
|
| |
|
3 |
การควบคุมด้วยสายตา |
ไม่เคารพกฎการจัดสิ่งของหรือเอกสารให้สามารถชำเรืองมองก็เห็นได้ |
|
|
|
|
| |
|
4 |
มาตรฐานการจัดระเบียบ |
มาตรฐานถูกจัดเป็นเอกสาร และอุปกรณ์ |
|
|
|
|
| |
|
5 |
บอร์ดแสดง |
การจัดบอร์ดเป็นปัจจุบัน สวยงาม และสมดุลย์ดี |
|
|
|
|
| |
|
สะดวก |
6 |
ป้ายจัดเก็บ |
ป้ายตู้เก็บของและอุปกรณ์แสดงให้เห็นได้ทันที |
|
|
|
|
|
|
7 |
ป้ายเอกสารและอุปกรณ์ |
ทุกป้ายชัดเจนเห็นง่าย |
|
|
|
|
| |
|
8 |
ความสะดวกในการใช้ |
การจัดเก็บถูกออกแบบให้ง่ายต่อการใช้ |
|
|
|
|
| |
|
9 |
การจัดเก็บตามระเบียบวิธีการ |
ของทุกอย่างถูกจัดเก็บไว้ในสถานที่กำหนด |
|
|
|
|
| |
|
10 |
ทางเดินและบอร์ดแสดงพื้นที่ |
ทุกที่มีเส้นแบ่งทางเดินและติดบอร์ดเห็นชัดเจน |
|
|
|
|
| |
|
สะอาด |
11 |
พื้น |
พื้นสะอาด |
|
|
|
|
|
|
12 |
ฝุ่นและสิ่งสกปรก |
หน้าต่าง วงกบ และชั้นสะอาด |
|
|
|
|
| |
|
13 |
เวรทำความสะอาด |
มีการหมุนเวียนกะกันทำความสะอาด |
|
|
|
|
| |
|
14 |
ถังขยะ |
จัดระบบการทิ้งขยะ |
|
|
|
|
| |
|
15 |
นิสัยการทำความสะอาด |
กวาดและขจัดฝุ่นกันเป็นนิสัย |
|
|
|
|
| |
|
รายการตรวจ 5ส สำนักงาน |
แผนก |
ผู้ตรวจสอบ |
|
|
| |||
|
คะแนน /100 |
คะแนนครั้งก่อน /100 |
วันที่ / / | ||||||
|
5ส |
หมายเลข |
รายการตรวจสอบ |
เกณฑ์การประเมิน |
คะแนน | ||||
|
0 |
1 |
2 |
3 |
4 | ||||
|
สร้างมาตรฐาน |
16 |
การระบายอากาศ |
อากาศบริสุทธิ์ไม่มีกลิ่นและปลอดจากการสูบบุหรี่ |
|
|
|
|
|
|
17 |
แสงสว่าง |
มุมและความเข้มของแสงเหมาะสม |
|
|
|
|
| |
|
18 |
เครื่องแบบ |
เครื่องแบบทุกคนไม่สกปรก |
|
|
|
|
| |
|
19 |
สิ่งแวดล้อม |
สิ่งแวดล้อมทั่วไปดี รวมทั้งสี อากาศ แสงสว่าง |
|
|
|
|
| |
|
20 |
3 ขั้นตอนแรก |
มีระบบของการสะสาง สะดวก และสะอาด |
|
|
|
|
| |
|
สร้างนิสัย |
21 |
กฎการใช้ข้อแนะนำ |
ยึดมั่นในกฎเกณฑ์ |
|
|
|
|
|
|
22 |
การกระทบกระทั่งกันของบุคคล |
บรรยากาศน่าพอใจ บุคลากรเปลี่ยนไปในทางน่ายินดี |
|
|
|
|
| |
|
23 |
เวลาประชุมและพัก |
ทุกคนรักษาเวลา |
|
|
|
|
| |
|
24 |
มารยาทการใช้โทรศัพท์ |
ทุกคนมีมารยาทการใช้โทรศัพท์ |
|
|
|
|
| |
|
25 |
กฎและระเบียบข้อบังคับ |
ทุกคนปฏิบัติตามกฎข้อบังคับอย่างเคร่งครัด |
|
|
|
|
| |
|
รวม |
|
|
|
|
|
| ||
|
| ||||||||
|
รายการตรวจ 5ส โรงงาน |
แผนก |
ผู้ตรวจสอบ |
|
|
| |||
|
คะแนน /100 |
คะแนนครั้งก่อน /100 |
วันที่ / / | ||||||
|
5ส |
หมายเลข |
รายการตรวจสอบ |
เกณฑ์การประเมิน |
คะแนน | ||||
|
0 |
1 |
2 |
3 |
4 | ||||
|
สะสาง |
1 |
วัตถุดิบหรือชิ้นส่วน |
ไม่มีสิ่งของไม่จำเป็นอยู่ในคลังหรืองานระหว่างทำ |
|
|
|
|
|
|
2 |
เครื่องจักรและอุปกรณ์ |
เครื่องจักรและอุปกรณ์ใช้งานได้ปกติ |
|
|
|
|
| |
|
3 |
จิ๊ก, เครื่องมือและแม่พิมพ์ |
จิ๊ก เครื่องมือ เครื่องตัด และแม่พิมพ์ใช้งานได้ปกติ |
|
|
|
|
| |
|
4 |
การควบคุมด้วยสายตา |
สิ่งของไม่จำเป็นมองเห็นแตกต่างชัดเจน |
|
|
|
|
| |
|
5 |
มาตรฐานการขจัดออก |
มีมาตรฐานชัดเจนสำหรับการเลิกใช้ |
|
|
|
|
| |
|
สะดวก |
6 |
มาตรฐานการจัดระเบียบ |
มีป้ายชี้บ่งความแตกต่างระหว่างที่จัดวางหลักและวางย่อย |
|
|
|
|
|
|
7 |
ป้ายชั้นและรายการเก็บของ |
ทุกชิ้นของสิ่งของที่จัดเก็บมีป้ายชัดเจน |
|
|
|
|
| |
|
8 |
แสดงจำนวน |
มีการชี้บ่งจำนวน จัดเก็บสูงสุดและต่ำสุด |
|
|
|
|
| |
|
9 |
ตีเส้นแบ่งเขต |
ตีเส้นแบ่งชัดเจนด้วยสีขาว |
|
|
|
|
| |
|
10 |
จิ๊กและเครื่องมือ |
การจัดเก็บจิ๊กและเครื่องมือเป็นระเบียบหยิบใช้และเก็บง่าย |
|
|
|
|
| |
|
สะอาด |
11 |
พื้น |
พื้นสะอาด สดใส อยู่เสมอ |
|
|
|
|
|
|
12 |
เครื่องจักร |
เครื่องจักรสะอาดหมดจด |
|
|
|
|
| |
|
13 |
ทำความสะอาดและตรวจสอบ |
การทำความสะอาดและตรวจสอบถูกเอาใจใส่ |
|
|
|
|
| |
|
14 |
เวรทำความสะอาด |
มีการหมุนเวียนเวรทำความสะอาด |
|
|
|
|
| |
|
15 |
นิสัยการทำความสะอาด |
การเอาใจใส่เก็บกวาดเป็นสิสัยติดตัว |
|
|
|
|
| |
|
รายการตรวจ 5ส โรงงาน |
แผนก |
ผู้ตรวจสอบ |
|
|
| |||
|
คะแนน /100 |
คะแนนครั้งก่อน /100 |
วันที่ / / | ||||||
|
5ส |
หมายเลข |
รายการตรวจสอบ |
เกณฑ์การประเมิน |
คะแนน | ||||
|
0 |
1 |
2 |
3 |
4 | ||||
|
สร้างมาตรฐาน |
16 |
การระบายอากาศ |
อากาศบริสุทธิ์และไม่มีกลิ่น |
|
|
|
|
|
|
17 |
แสงสว่าง |
มุมและความเข้มของการส่องสว่างเหมาะสม |
|
|
|
|
| |
|
18 |
เสื้อคลุมทำงาน |
เสื้อคลุมไม่มีสิ่งสกปรก และคราบน้ำมันเปื้อน |
|
|
|
|
| |
|
19 |
การหลีกเลี่ยงความสกปรก |
เน้นให้เป็นสถานที่หลีกเลี่ยงการสะสมสิ่งสกปรก |
|
|
|
|
| |
|
20 |
3 ขั้นตอนแรก |
ใช้ระบบรักษาไว้ด้วยการสะสาง |
|
|
|
|
| |
|
สร้างนิสัย |
21 |
กฎการให้คำแนะนำ |
ผิดกฎการทำสะดวกและสะอาดอย่างมั่นคง |
|
|
|
|
|
|
22 |
การกระทบกระทั่งกันของบุคคล |
บรรยากาศน่าพอใจ บุคลากรเปลี่ยนไปทางน่ายินดี |
|
|
|
|
| |
|
23 |
การประชุมและสูบบุหรี่ |
ทุกคนพยายามตรงต่อเวลาและรักษากฎการสูบบุหรี่ |
|
|
|
|
| |
|
24 |
กฎและระเบียบวิธีปฏิบัติ |
ทุกคนเข้าใจกฎและระเบียบวิธีการปฏิบัติดี |
|
|
|
|
| |
|
25 |
การปฏิบัติตามกฎ |
ทุกคนปฏิบัติตามกฎข้อบังคับอย่างเคร่งครัด |
|
|
|
|
| |
|
รวม |
ตรวจคะแนนแต่ละช่อง |
|
|
|
|
| ||
|
| ||||||||
คุณเห็นการเปลี่ยนแปลงหรือไม่
โรงงานจำเป็นต้องสะอาด
- ในการถ่ายภาพก่อนทำและหลังทำคุณคิดว่าทำไปเพื่ออะไร
- คุณสามารถเห็นโรงงานเดิมที่สกปรกมากและไม่ชวนมอง
- ปัจจุบันเมื่อนำ 5ส เข้ามาใช้ แล้วจะเห็นความแตกต่างโดยรวมมีพื้นที่ว่างสะดวกในการทำงานมากขึ้น
จุดตรวจสอบ
1. ภาพถ่าย 5ส และรายการตรวจสอบ 5ส เป็นการบันทึกการปรับปรุงของโรงงาน
2. นี่คือการเริ่มต้นทำกิจกรรม 5ส
3. พึงพอใจกับการลองไม่ทำดูหรือไม่
4. ทำ 5ส ให้เป็นนิสัย
สำหรับการทำกิจกรรม 5ส ตามแนวทางของ ญี่ปุ่นก็คงพอเป็นพื้นฐานความรู้ และมีแนวทางในการปฏิบัติให้บ้างเท่านี้ ผู้ทำต้องหาประสบการณ์เพิ่มเติมจากการปฏิบัติจริงด้วย ไม่ใช่เพียงแค่อ่านอย่างเดียว มีความรู้แต่ยังไม่ได้ลงมือทำ ก็อย่าบอกนะว่าไม่ได้ผล แล้วไปเริ่มต้นหาบทความอื่นๆเกี่ยวกับการทำ 5ส. อ่านต่อไป
พยัพ มาลัยศรี
ที่ปรึกษาอุตสาหกรรม
ฝ่ายวินิจฉัยและให้คำปรึกษาสถานประกอบการ
บทความนี้เกิดจากการเขียนและส่งขึ้นมาสู่ระบบแบบอัตโนมัติ สมาคมฯไม่รับผิดชอบต่อบทความหรือข้อความใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นความจริงหรือไม่ ผู้อ่านจึงควรใช้วิจารณญาณในการกลั่นกรอง และหากท่านพบเห็นข้อความใดที่ขัดต่อกฎหมายและศีลธรรม หรือทำให้เกิดความเสียหาย หรือละเมิดสิทธิใดๆ กรุณาแจ้งมาที่ ht.ro.apt@ecivres-bew เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกจากระบบในทันที
