เชื่อว่าใครหลายๆ คน ก็คงอยากมีฟันที่ดี ไม่มีปัญหาฟันซ้อน ฟันเก ฟันห่าง และเรียงตัวสวยงามถูกตำแหน่ง ซึ่งแน่นอนว่า ปัญหาเหล่านี้สามารถแก้ไขได้ด้วยการจัดฟัน
การจัดฟัน เป็นสิ่งที่มือใหม่ค่อนข้างกังวลเป็นอย่างมาก จึงทำให้เกิดคำถามยอดฮิตที่มักจะพบกันบ่อยๆ ไม่ว่าจะเป็น “จัดฟันเจ็บไหม” “จัดฟันครั้งแรกเจ็บมากไหม?” “ดึงฟันเจ็บรึเปล่า”
ฉะนั้น บทความนี้จะพาคุณไปตอบคำถามทุกข้อสงสัยยอดฮิตเกี่ยวกับการจัดฟัน โดยเฉพาะเรื่องที่มือใหม่จัดฟันควรรู้ จะเป็นอย่างไรบ้าง ไปชมพร้อมๆ กันเลย
จัดฟันเจ็บไหม คำถามยอดนิยม
ดัดฟันเจ็บหรือไม่? หลายคนคงเกิดความสงสัย ทำไมอ่านรีวิวแล้วบางคนบอกว่า ทำแล้วเจ็บในขั้นตอนนี้ ปวดในขั้นตอนนั้น บางคนกลับบอกว่าไม่เจ็บเลยสักนิด แล้วแบบนี้แท้ที่จริงแล้วเป็นอย่างไรกันแน่? เราจะมาเจาะลึกในแต่ละขั้นตอนกัน
ก่อนจะจัดฟัน ทันตแพทย์จะทำการเคลียร์ช่องปากก่อน ซึ่งเป็นการตรวจสุขภาพช่องปากและฟันเบื้องต้น รวมไปถึงการสำรวจปัญหาต่างๆ เช่น ปัญหาสุขภาพเหงือก ลักษณะฟัน เพื่อจัดการสิ่งต่างๆให้เรียบร้อยก่อนเริ่มการจัดฟัน ซึ่งการเคลียร์ช่องปาก มีดังต่อไปนี้
การขูดหินปูน คือ การนำเอาหินปูนที่เป็นแหล่งสะสมเศษอาหารและแบคทีเรีย ซึ่งเป็นสาเหตุของปัญหาต่างๆภายในช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นปัญหากลิ่นปาก โรคเหงือกอักเสบ โรคปริทันต์อักเสบ ออกจากบริเวณผิวฟันและตามซอกฟันก่อนทำการติดเครื่องมือจัดฟัน
ขั้นตอนนี้ การขูดหินปูนอาจทำให้เกิดอาการเจ็บหรือเสียวฟันเล็กน้อย ในบางรายอาจมีเลือดออกขณะขูดหินปูน ซึ่งไม่ได้ผิดปกติแต่อย่างใด อาการสามารถหายเองได้
ทันตแพทย์จะทำการอุดฟันผู้รับบริการ ต่อเมื่อตรวจสุขภาพช่องปากและฟันแล้วพบปัญหาว่า มีการเกิดอาการฟันผุ ฟันแตก ฟันบิ่นขึ้น โดยเฉพาะการที่ฟันผุลึกจนถึงรากฟัน ยิ่งจำเป็นต้องได้รับการอุดฟันโดยเร็ว เพื่อทดแทนเนื้อฟันที่สูญเสียไป และทำให้รูปร่างฟันกลับมาเป็นดังปกติอีกครั้ง
ในขั้นตอนนี้ ทันตแพทย์จะนำวัสดุอุดสีโลหะ หรือวัสดุสีเหมือนฟัน มาอุดในตำแหน่งที่มีการผุเป็นรู ซึ่งจะต้องมีการกรอฟันก่อน อาจทำให้เกิดอาการเสียวฟันบ้างเป็นปกติ
ส่วนคำถามที่ว่าเจ็บไหม? ขึ้นอยู่กับตำแหน่งในการอุด และอาการฟันผุที่เกิดขึ้น หากมีฟันผุเพียงเล็กน้อย ก็อาจจะไม่เจ็บหรือไม่ต้องพึ่งยาชาในการอุดฟัน แต่ถ้าหากในกรณีที่ฟันผุลึกมาก จนใกล้กับโพรงประสาทฟัน ทำให้มีโอกาสที่จะเกิดอาการเจ็บได้มาก ทันตแพทย์จะทำการประเมินและให้ยาชาป้องกันอาการเจ็บปวดไว้ ก่อนเริ่มลงมืออุดฟัน
ผ่าฟันคุด
หากทันตแพทย์ตรวจสอบแล้วพบว่ามีฟันคุดเกิดขึ้นอยู่ ผู้ที่ต้องการจัดฟันอาจจำเป็นต้องทำการผ่าฟันคุดออกก่อน จึงจะเริ่มทำการจัดฟันได้ เนื่องจากฟันคุดอาจเป็นปัญหาขณะที่ทำการจัดฟันไปแล้ว เช่น การเกิดปัญหาเหงือกอักเสบ อาการปวดฟันคุด เกิดผลกระทบต่อฟันข้างเคียง ทำให้ระยะเวลาในการจัดฟันต้องใช้เวลาที่ยาวนานขึ้นกว่าเดิม อีกทั้งเมื่อจัดฟันไปแล้ว จะทำให้การรักษาฟันคุดเป็นไปได้ยากขึ้นอีกด้วย
ในส่วนของการผ่าฟันคุด ทันตแพทย์จะใช้ยาชาบริเวณที่ต้องการจะผ่า เพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวดที่อาจเกิดขึ้น โดยส่วนใหญ่แล้วจะใช้ระยะเวลาในการผ่าตัดอยู่ที่ประมาณ 15-60 นาที ขึ้นอยู่กับลักษณะของฟันคุด ความยากง่ายของแต่ละกรณี และความเชี่ยวชาญหรือประสบการณ์ของทันตแพทย์
คำถามที่ว่า เจ็บหรือไม่? ในขั้นตอนนี้ จะมีอาการเจ็บหรือปวดหลังจากผ่าฟันคุดประมาณ 2-3 วัน อาการจะบรรเทาจนค่อยๆหายดีขึ้นเอง ไม่เกิน 1-2 สัปดาห์หลังการผ่า
การถอนฟันก่อนทำการจัดฟัน จะขึ้นอยู่กับโครงสร้างการเรียงตัวของฟันแต่ละบุคคล และรูปแบบแผนการรักษาของทันตแพทย์ที่ทำการดูแล จึงทำให้ในบางรายไม่ต้องถอนฟันก็สามารถจัดฟันได้เลย แต่ในบางรายอาจต้องทำการถอนฟันออกก่อน เนื่องจากมีลักษณะฟันที่ยื่นมากหรือฟันเกมากจนเกินไป
ในขั้นตอนนี้ ทันตแพทย์จะใส่ยาชาบริเวณที่ทำการถอนฟัน เพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวดที่อาจเกิดขึ้น เมื่อทำการถอนฟันเสร็จเรียบร้อยแล้ว ให้ดูแลรักษาสุขภาพช่องปากและฟันให้ดี อาการจะค่อยๆ ดีขึ้นจนหายเป็นปกติได้เอง
เมื่อมาถึงขั้นตอนนี้ ก็จะเริ่มเข้าสู่ช่วงของการจัดฟันแล้ว หากถามว่า การติดเครื่องมือจัดฟัน หรือการจัดฟันครั้งแรกเจ็บไหม? ก็คงต้องตอบอย่างตรงไปตรงมา ว่าอาจมีอาการเจ็บ ปวด หรือเสียวฟันได้ โดยเฉพาะมือใหม่ที่ต้องทำการจัดฟันครั้งแรก อาจรู้สึกไม่คุ้นชินกับเครื่องมือการจัดฟันที่ติดเข้าไป แต่อย่างไรก็ตาม อาการความเจ็บปวดต่างๆจะค่อยๆดีขึ้นเอง
ขั้นตอนการติดเครื่องมือจัดฟัน ที่มือใหม่ควรรู้ มีดังนี้
หลังจากที่ทำการเคลียร์ช่องปากแล้ว ต่อไปจะเริ่มเข้าสู่การติดเครื่องมือการจัดฟัน
ทันตแพทย์จะนำหัวขัดแปรงยางมาขัด เพื่อให้ผิวฟันสามารถติดเครื่องมือการจัดฟันได้
จากนั้นทำการกั้นน้ำลาย ทากรดกัดฟัน ให้บริเวณผิวฟันที่ต้องการติดเครื่องมือมีความขรุขระขึ้นเล็กน้อย ทิ้งไว้ประมาณ 15 วินาทีเป็นอย่างน้อย จึงทำการล้างออกและใช้ลมเป่าให้แห้งสนิท
ทันตแพทย์จะนำแบร็กเก็ต(Bracket) หรืออุปกรณ์จัดฟันที่ต้องติดบนผิวฟัน ทาน้ำยาเชื่อมและนำไปติดในตำแหน่งที่ต้องการ แล้วใช้เครื่องมือฉายแสง เพื่อให้น้ำยาเกิดการแข็งตัว
ทันตแพทย์จะใส่ลวดที่นิ่มที่สุดให้ในระยะแรกเริ่ม และใส่ยางรัดฟัน(O-ring) เพื่อรัดให้ลวดอยู่ในช่องของแบร็กเก็ต
เป็นอันเสร็จสิ้นขั้นตอนของการติดเครื่องมือการจัดฟัน ทันตแพทย์จะทำการนัดวันและเวลาในการเข้าพบเพื่อปรับเครื่องมือจัดฟันและติดตามผลลัพธ์อีกครั้งในคราวต่อไป
บางกรณี ผู้รับบริการบางรายอาจต้องทำการปักหมุดจัดฟันเพิ่มเติม เพื่อช่วยในเรื่องควบคุมการเคลื่อนที่ของฟัน และช่วยปิดช่องว่างขนาดใหญ่ที่เกิดขึ้นได้
แล้วแบบนี้ การปักหมุดจัดฟันจะเจ็บหรือไม่? ในความเป็นจริงแล้วผู้รับบริการจะไม่รู้สึกเจ็บ เนื่องจากทันตแพทย์จะทำการฉีดยาชา แล้วจึงค่อยใช้อุปกรณ์ทางทันตกรรมขันให้หมุดอยู่กับเหงือก ซึ่งจะใส่หมุดจัดฟันลงไปจนถึงขากรรไกร เพื่อช่วยเป็นหลักยึดในการเกี่ยวยาง กรณีที่หลักยึดไม่เพียงพอ ซึ่งขั้นตอนนี้ใช้เวลาเพียง 5 - 10 นาทีเท่านั้น
การดึงฟันจะทำการเกี่ยวยางดึงฟัน (Elastic Rubber Bands) เข้ากับตะขอแบร็กเก็ต ระหว่างฟันบนกับฟันล่าง เพื่อทำให้ฟันชุดบน และฟันชุดล่าง มีความสัมพันธ์กันในการสบฟันและบดเคี้ยวอาหารในตำแหน่งที่เหมาะสม
ทันตแพทย์จะแนะนำถึงวิธีการใส่ยางดึงฟัน ตำแหน่งและทิศทางของยาง รวมไปจนถึงระยะเวลาในการใส่ยางของแต่ละบุคคล ซึ่งผู้รับบริการควรเปลี่ยนยางดึงฟันทุก 12 - 24 ชั่วโมงหลังใส่ เนื่องจากยางจะหมดแรงดึงฟัน
แนะนำว่า ควรมีการใส่ยางอย่างสม่ำเสมอตามคำแนะนำของทันตแพทย์ เนื่องจากหากใส่ยางไม่สม่ำเสมอ จะทำให้ฟันเคลื่อนไป-มา และการใส่ยางดึงฟันบริเวณฟันที่เกี่ยวยาง อาจมีอาการเจ็บหรือโยกเล็กน้อย ซึ่งถือว่าเป็นปกติ เพราะมีการใส่ยางดึงฟันเป็นระยะเวลานาน
ดังนั้น คำถามที่ว่า “ดึงฟันเจ็บไหม?” อาจขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล โดยส่วนใหญ่จะรู้สึกไม่สะดวกสบายภายในช่องปาก เนื่องจากไม่ชินกับเครื่องมือจัดฟันที่ถูกขึงให้ตึงยิ่งขึ้น ซึ่งอาการตึงหรือเจ็บๆนั้น จะเป็นอยู่ประมาณ 2 - 5 วัน จากนั้นจะดีขึ้น จนสามารถหายเองได้
แล้วแบบนี้การปรับเครื่องมือจัดฟันเจ็บมากไหม? เปลี่ยนยางจัดฟันเจ็บไหม? ผู้รับบริการอาจมีความรู้สึกเจ็บๆตึงๆบ้างเล็กน้อย จากการที่ทันตแพทย์ทำการดึงฟัน ด้วยการทำเหล็กจัดฟันให้แน่นยิ่งขึ้น และมีการเปลี่ยนยางจัดฟันใหม่
เหตุการณ์ที่จัดฟันมาแล้ว แต่ลวดจัดฟันทิ่มเหงือก อาจเกิดขึ้นได้ กรณีที่ทันตแพทย์ตัดลวดจัดฟันไว้ยาวจนเกินไป หากผู้รับบริการทำการเปลี่ยนเครื่องมือจัดฟัน แล้วพบว่ามีลวดทิ่มเหงือกหรือกระพุ้งแก้ม สามารถบอกกับทันตแพทย์ที่ทำการดูแลรักษา ให้ช่วยตัดลวดจัดฟันให้สั้นลงได้
ข้อแนะนำคือ ไม่ควรปล่อยทิ้งไว้ เนื่องจากการที่ลวดทิ่มเหงือกหรือกระพุ้งแก้ม อาจทำให้เกิดบาดแผลภายในช่องปาก ซึ่งจะนำไปสู่ปัญหาอื่นๆได้ เช่น ปัญหาเหงือกอักเสบ เป็นต้น
“ถอดเหล็กจัดฟันเจ็บไหม?” แน่นอนว่าตอนที่จัดฟันก็กังวลแล้ว ตอนถอดเหล็กจัดฟัน หลายๆคนคงกังวลเหมือนกัน งั้นเรามาดูกันก่อนดีกว่าว่าขั้นตอนการถอดเหล็กจัดฟัน เป็นอย่างไรกันบ้าง
การถอดเหล็กจัดฟัน ทันตแพทย์จะนำเครื่องมือการจัดฟันออกทีละซี่ และใช้เครื่องมือหัวกรอละเอียด กรอผิวฟันเพื่อนำกาวที่ติดอยู่บนผิวฟันออก จากนั้นจะ X-Ray ฟิล์ม OPG เพื่อดูผลลัพธ์ และทันตแพทย์จะมอบรีเทนเนอร์ให้แก่ผู้รับบริการ เพื่อใส่สำหรับการคงสภาพการเรียงตัวของฟัน
ฉะนั้น คำถามที่ว่า “ถอดเหล็กจัดฟันเจ็บไหม?” คุณสามารถสบายใจได้เลยว่าจะไม่รู้สึกเจ็บ เพียงแต่อาจมีความรู้สึกโล่งๆ ไม่ค่อยชิน โดยเฉพาะช่วงแรกๆอาจมีน้ำลายเยอะกว่าปกติ และพูดไม่ชัดบ้าง แต่อาการจะดีขึ้นได้เองตามลำดับ
ถึงแม้ว่าการจัดฟันอาจมีอาการเจ็บปวดบ้าง แต่ไม่ต้องกังวล เพราะเราได้ทำการรวบรวมทริคที่คุณสามารถใช้เป็นวิธีบรรเทาอาการเจ็บปวดที่เกิดขึ้นระหว่างจัดฟันได้ ดังนี้
หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีลักษณะแข็ง เหนียว
หากคุณจัดฟันแล้วรู้สึกเจ็บปวด แนะนำให้เลือกรับประทานอาหารที่มีลักษณะอ่อนนิ่ม ไม่แข็ง ไม่เหนียว ทานได้ง่าย เพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวดขณะบดเคี้ยวอาหาร และป้องกันเครื่องมือจัดฟันหลุด
รับประทานยาแก้ปวด
แต่ละบุคคลสามารถยอมรับความเจ็บปวดได้ไม่เท่ากัน ดังนั้นหากคุณรู้สึกว่ามีอาการเจ็บปวดอย่างมาก สามารถเลือกรับประทานยาแก้ปวดเพื่อบรรเทาอาการได้ แต่ไม่ควรรับประทานยาต่อเนื่องกันเกิน 7 วัน เพราะอาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้
ขอขี้ผึ้งจัดฟันจากทันตแพทย์
รู้หรือไม่? หากในระหว่างที่ทำการจัดฟัน และปรากฏว่าเครื่องมือการจัดฟันของคุณมีการเสียดสีหรือเกี่ยวที่บริเวณภายในช่องปาก คุณสามารถบอกทันตแพทย์เพื่อนำขี้ผึ้งมาทาบริเวณเครื่องมือที่มีลักษณะแหลมคมได้ เพื่อป้องกันการเกิดบาดแผลภายในช่องปาก
ใช้แพ็คน้ำแข็งหรือแพ็คเจลเย็นประคบบริเวณที่ปวดจากภายนอก
อุณหภูมิที่เย็น สามารถช่วยบรรเทาอาการปวดได้ ใช้ได้ง่าย เพียงแค่ประคบความเย็นจากด้านนอก ตรงบริเวณที่มีอาการปวด ก็จะสามารถช่วยให้ดีขึ้นได้
นวดเหงือก
คุณสามารถใช้ก้อนน้ำแข็งถูเหงือก จากนั้นใช้นิ้วมือค่อยๆนวดเหงือกเป็นวงกลมเบาๆ เพื่อนวดบรรเทาอาการปวดหรือเหงือกบวมได้
รักษาสุขภาพภายในช่องปากและฟัน
การจัดฟัน ทำให้การทำความสะอาดต่างๆเข้าถึงได้ยากกว่าปกติ จึงจำเป็นต้องดูแลใส่ใจในเรื่องของสุขอนามัยภายในช่องปากและฟันอยู่เสมอ โดยการแปรงฟันอย่างถูกวิธี ใช้ไหมขัดฟันหรือแปรงสำหรับผู้ที่จัดฟัน ทำความสะอาดเศษอาหารที่อาจมาติดบริเวณที่เข้าถึงยาก หรือตามซอกฟันต่างๆ เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดฟันผุและเหงือกอักเสบ
ใช้แผ่นแปะแก้ปวดฟัน หรือ แผ่นประคบร้อน
หากอุณหภูมิเย็นสามารถช่วยบรรเทาอาการปวดได้ อุณหภูมิอุ่นหรือร้อน ก็สามารถช่วยบรรเทาอาการปวดได้เช่นกัน ใช้งานได้ง่ายๆ เพียงแค่คุณนำแผ่นแปะแก้ปวดฟัน ไปติดภายนอกบริเวณที่มีอาการปวด หรือใช้แผ่นประคบร้อน ประคบบริเวณที่มีอาการปวด ก็จะสามารถช่วยคุณลดอาการเจ็บปวดได้ในระดับหนึ่ง
จัดฟันวันแรกปวดไหม? เจ็บมากไหม? เป็นคำถามยอดฮิตที่หลายๆคนมักสงสัย ก็จะต้องขอบอกว่า “เจ็บหรือปวดบ้าง”โดยความเจ็บปวดอาจขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล เนื่องจากการจัดฟันเป็นการติดเครื่องมือหรือปรับเครื่องมือ ที่ช่วยให้สามารถค่อยๆดึงฟันกลับมาเรียงตัวได้ถูกตำแหน่ง แรงดัดฟันจึงทำให้หลายๆคนรู้สึกเจ็บปวดหรือตึงบริเวณปาก
ระยะเวลาการเจ็บปวดอาจขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล โดยส่วนใหญ่แล้ว อาการปวดจะค่อยๆบรรเทาจนดีขึ้นได้ ภายใน 3 - 5 วัน ระหว่างที่มีอาการเจ็บปวด ผู้รับบริการสามารถรับประทานยาแก้ปวดเพื่อบรรเทาอาการได้ และแนะนำว่า ควรเลือกรับประทานอาหารที่มีลักษณะนิ่ม ชิ้นเล็กๆ ไม่เหนียว เคี้ยวได้ง่าย เพื่อป้องกันเครื่องมือจัดฟันหลุด และช่วยในเรื่องลดแรงบดเคี้ยวที่อาจทำให้เกิดการเจ็บปวดมากขึ้น
การจัดฟันแบบใส คือการจัดฟันที่ใช้วัสดุพอลิเมอร์บางใสเป็นเครื่องมือในการจัดฟัน สามารถถอดเข้าออกได้ตามต้องการ ไม่มีการติดเครื่องมือไว้ที่บริเวณผิวฟัน อีกทั้งยังถูกออกแบบมาสำหรับแต่ละบุคคลโดยเฉพาะ
ด้วยเหตุนี้ จึงทำให้การจัดฟันแบบใส มีอาการเจ็บน้อยมาก หากเทียบกับการจัดฟันรูปแบบอื่นๆ และในระยะแรกอาจมีอาการตึงบริเวณปากบ้างเล็กน้อย แต่หลังจากนั้นประมาณ 1 - 2 วัน จะเริ่มปรับตัวเข้ากับเครื่องมือได้ ทำให้อาการเจ็บหรือตึงลดน้อยลง
จากที่ได้กล่าวไปข้างต้น คำถามที่ว่า “จัดฟันเจ็บไหม?” “จัดฟันครั้งแรกเจ็บไหม?” อาจขึ้นอยู่กับรูปแบบประเภทของการจัดฟัน แต่ละขั้นตอนในการทำ โครงสร้างลักษณะฟันของแต่ละบุคคล รวมไปจนถึงแผนการรักษาต่างๆที่มีความแตกต่างกันออกไป แต่ถึงอย่างไรก็ตาม ความเจ็บปวดก็สามารถใช้เทคนิควิธีการต่างๆในการช่วยบรรเทาอาการได้
จึงขอแนะนำว่า คุณควรเลือกเข้ารับการจัดฟันกับทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และคลินิกทางทันตกรรมที่ได้มาตรฐาน เพราะถึงแม้ประเด็นที่ว่า “ดัดฟันเจ็บหรือไม่?” หรือ “จัดฟันเจ็บมากไหม”จะดูน่ากังวล แต่สิ่งที่คุณจำเป็นต้องให้ความสำคัญไม่แพ้กันเลย คือผลลัพธ์หลังจากการจัดฟัน การดูแลและความปลอดภัยต่างๆ ซึ่งถ้าคุณเลือกทันตแพทย์ที่มีประสบการณ์ ไว้ใจได้ ก็จะทำให้ลดความเสี่ยงที่อาจเกิดปัญหาอื่นๆตามมาหลังจากการจัดฟันได้อีกด้วย
บทความนี้เกิดจากการเขียนและส่งขึ้นมาสู่ระบบแบบอัตโนมัติ สมาคมฯไม่รับผิดชอบต่อบทความหรือข้อความใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นความจริงหรือไม่ ผู้อ่านจึงควรใช้วิจารณญาณในการกลั่นกรอง และหากท่านพบเห็นข้อความใดที่ขัดต่อกฎหมายและศีลธรรม หรือทำให้เกิดความเสียหาย หรือละเมิดสิทธิใดๆ กรุณาแจ้งมาที่ ht.ro.apt@ecivres-bew เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกจากระบบในทันที
