5.3.1 ธาตุที่นำมาผสม
เหล็กกล้าทั้งหมดจะมีวัสดุธาตุอื่นผสมอยู่ในเนื้อเหล็กที่มีคาร์บอน ส่วนผสมโดยทั่วไปที่ผสมเราเรียก ธาตุที่มาผสม (Alloying element) ธาตุที่นำมาผสมอาจมีเล็กน้อย แต่ส่งผลที่ยิ่งใหญ่ในด้านคุณสมบัติของเหล็กกล้า มาดูธาตุที่นำมาผสมในเนื้อเหล็ก และคุณสมบัติของธาตุนั้นในตารางที่ 5.2
ธาตุต่าง ๆ ที่นำมาผสมในเหล็กกล้า |
|
ธาตุ |
ผลต่อเหล็ก |
กำมะถัน (Sulfer: S) |
ความสามารถในการกลึงไส (Machineability) |
คาร์บอน (C) |
เพิ่มความแข็ง, ความแข็งแกร่ง, ทนทานต่อการสึกหรอ |
โคบอลต์ (Cobalt: Co) |
ความแข็ง, ทนสึกหรอ |
โครเมียม (Cr) |
ทนทานต่อการกัดกร่อน, ชุบแข็ง |
โคลัมเบียม (Columbium) |
การขจัดคาร์ไบน์ |
ซิลิกอน (Silicon: Si) |
ป้องกันเหล็กรวมตัวกันกับออกซิเจน, ชุบแข็ง |
ตะกั่ว (lb) |
ความสามารถในการกลึงไส |
ทังสเตน (W) |
คงความแข็งแกร่งที่อุณหภูมิสูง, ทนต่อการสึกหรอ |
เทลลูเรียม (Tellurium: Te) |
ความสามารถในการกลึงไส |
ไทเทเนียม (Tianium: Ti) |
ทนทานต่อการกัดกร่อน, ความแข็งแกร่ง |
นิกเกิล (Ni) |
ความเหนียว (Toughness), ความแข็งแกร่ง |
ฟอสฟอรัส (Phosphorasrus P) |
ความแข็งแกร่ง |
แมงกานีส (Mn) |
ความแข็งแกร่ง, ความสามารถในการแข็งตัว, ตอบสนองต่อการปรับสภาพทางความร้อนได้มากกว่า |
โมลิบดีนัม (Mo) |
คงความแข็งแกร่งที่อุณหภูมิสูง, ความสามารถในการแข็งตัว |
วาเนเดียม (Vanadium) |
ทำให้เม็ดเกรนละเอียด, ความเหนียว |
อลูมิเนียม (Al) |
ป้องกันการรวมตัวกันกับออกซิเจน (Oxidation), |
ตารางที่ 5.2 ผลของธาตุทั่วไปที่นำมาผสม
ตัวอย่างที่ 5.1 เหล็กกล้า AISI/SAE 8622 มีคาร์บอนผสมอยู่ 0.22%, โมลิบดีนัม 0.20%, โครเมียม 0.50% และนิกเกิล 0.55%
แนะนำเพื่อให้อ่านได้ต่อเนื่องให้ คลิกขวาเลือก Open link in new window
โมลิบดีนัมทำให้เหล็กมีความแข็งแกร่งขึ้นที่อุณหภูมิสูง โครเมียมทำให้ความต้านทานต่อการกัดกร่อนได้ดีขึ้น ในขณะที่นิกเกิลทำให้เหล็กมีความเหนียวเพิ่มขึ้น
กล่าวโดยรวม
คาร์บอน, แมงกานีส หรือนิกเกิล ที่เติมในเนื้อเหล็กจะทำให้เกิดความแข็งแกร่ง และทนทานต่อการกัดกร่อน หรือทนทานต่อสภาพแวดล้อมได้เพิ่มขึ้น
โครเมียม หรือทองแดงที่เติมเข้าไปในเหล็กทำให้เหล็กเพิ่มความแข็งแกร่ง
ตะกั่ว หรือกำมะถัน ที่เติมลงไปในเนื้อเหล็ก จะทำให้เหล็กมีความสามารถในการกลึงกัดไสได้ง่ายขึ้น
ทังสเตน หรือโมลิบดีนัม ทำให้เหล็กยังคงคุณสมบัติทางฟิสิกส์อยู่ได้ เมื่อเหล็กมีอุณหภูมิที่สูงขึ้น
การผสมธาตุต่าง ๆ เข้าไปในเนื้อเหล็กที่จะให้เกิดผลดี ก็ต่อเมื่ออัตราส่วนผสมที่เติมเข้าไปอยู่ที่ช่วงค่าค่าหนึ่ง โดยปกติแล้วค่าที่เติมทั่วไปไม่น่าจะเกิน 2% ของธาตุเดียวที่ผสมในเหล็ก ซึ่งจะทำให้มีผลต่อเหล็กแต่ถ้าเติมเข้าไปมากเกินจะเกิดผลต่อเหล็ก จะทำให้เหล็กมีคุณสมบัติที่ผิดปกติไปซึ่งอาจจะส่งผลทางข้อดี หรือทางข้อเสีย
ยกตัวอย่างเช่น ฟอสฟอรัส และกำมะถัน ที่เติมเข้าไปในเนื้อเหล็กกล้า จำนวนที่เติมรวมกันไม่ควรเกิน 0.05% เปอร์เซ็นต์ของเนื้อเหล็ก สำหรับนำไปใช้งานทั่วไปถ้ามากไปกว่านี้จะทำให้เหล็กกล้านั้นลดความแข็งแกร่งอย่างมาก ดังนั้นการเติมธาตุในปริมาณมากหรือน้อย ก็ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของการนำไปใช้งานด้วย
5.3.2 การเปรียบเทียบเหล็กกล้า และเหล็กเหนียว
รูปตัวอย่างการใช้งานของเหล็กบริสุทธิ์ที่ไม่มีคาร์บอนผสมอยู่
รูปเหล็กกล้าจะมีคาร์บอนผสมอยู่ระหว่าง 0%-2%
รูปเหล็กหล่อจะมีคาร์บอนอยู่ระหว่าง 2%-4%
ความสัมพันธ์กันของเหล็กบริสุทธิ์ หรือเหล็กดัด (Wrought iron), เหล็กกล้า (Steel) ไปจนถึงเหล็กหล่อ (Cast ion) จะเกิดความแตกต่างในเนื้อวัสดุทั้งสามประเภท โดยมีปริมาณการผสมคาร์บอนที่แตกต่างกัน
เหล็กบริสุทธิ์จะไม่มีคาร์บอนผสมอยู่เลย เหล็กกล้านั้นจะมีคาร์บอนผสมอยู่ประมาณ 0%-2% เหล็กหล่อจะมีคาร์บอนอยู่ประมาณ 2%-4% แต่ถ้ามีคาร์บอนผสมอยู่ในเนื้อเหล็กสูงถึงประมาณ 6% วัสดุนั้นจะกลายเป็นวัสดุเปราะซึ่งจะไม่สามารถนำมาใช้งานได้
การเรียกชื่อเหล็กกล้าที่มีความแตกต่างกันไปนั้น ตัวเลขเหล่านี้นอกจากบอกส่วนผสมแล้ว ยังสามารถบ่งบอกได้ถึงปริมาณ, ความแข็งแกร่ง และการต้านทานการกัดกร่อนในเนื้อเหล็กอีกด้วย
ตัวอย่างเหล็กกล้าที่เติมธาตุต่าง ๆ เข้าไปในเนื้อเหล็ก
ชนิดของเหล็กกล้าที่ผสมธาตุต่าง ๆ |
|||||||||||
เหล็กกล้า |
ชนิดของเหล็กกล้า |
ความแข็งแกร่งทางดึง
(´ 1000 psi) |
C |
Mn |
P |
S |
Si |
Ni |
Cr |
Mo |
V |
1025 |
คาร์บอนธรรมดา(Plain carbon) |
60 - 103 |
0.22-0.28 |
0.30-0.60 |
สูงสุด 0.04 |
สูงสุด 0.05 |
|
|
|
|
|
1045 |
คาร์บอนธรรมดา |
80 - 182 |
0.43-0.50 |
0.60-0.90 |
สูงสุด 0.04 |
สูงสุด 0.05 |
|
|
|
|
|
1095 |
คาร์บอนธรรมดา |
90-213 |
0.90-1.03 |
0.30-0.50 |
สูงสุด 0.04 |
สูงสุด 0.05 |
|
|
|
|
|
1112 |
คาร์บอนตัดอิสระ (Free cutting carbon) |
60-100 |
สูงสุด 0.13 |
0.70-1.00 |
0.07-0.12 |
0.16-0.23 |
|
|
|
|
|
1330 |
แมงกานีส |
90-162 |
0.28-0.33 |
1.60-1.90 |
0.035 |
0.040 |
0.20-0.35 |
|
|
|
|
2517 |
นิกเกิล |
88-190 |
0.15-0.20 |
0.45-0.60 |
0.025 |
0.025 |
0.20-0.35 |
4.75-5.25 |
|
|
|
3310 |
นิกเกิล-โครเมียม |
104-172 |
0.08-0.13 |
0.45-0.60 |
0.025 |
0.025 |
0.20-0.35 |
3.25-3.75 |
1.40-1.75 |
|
|
4023 |
โมลิบดีนัม |
105-170 |
0.20-0.25 |
0.70-0.90 |
0.035 |
0.040 |
0.20-0.35 |
|
|
0.20-0.30 |
|
52100 |
โครเมียม |
100-240 |
0.98-1.10 |
0.25-0.45 |
0.035 |
0.040 |
0.20-0.35 |
|
1.30-1.60 |
|
|
6150 |
โครเมียม-วาเนเดียม |
96-230 |
0.48-0.53 |
0.70-0.90 |
0.035 |
0.040 |
0.20-0.35 |
|
0.80-1.10 |
|
ต่ำสุด0.15 |
9840 |
นิกเกิล-โครเมียม โมลิบดีนัม |
120-280 |
0.38-0.43 |
0.70-0.90 |
0.040 |
0.040 |
0.20-0.35 |
0.85-1.15 |
0.70-0.90 |
0.20-0.30 |
|
4140 |
โครเมียม-โมลิบดีนัม |
95-125 |
0.38-0.43 |
0.75-1.00 |
0.035 |
0.040 |
0.20-0.35 |
|
0.80-1.10 |
0.15-0.25 |
|
ตาราง 5.3 ธาตุที่ผสมเข้าไปในเหล็กกล้าแต่ละชนิด
5.3 ชนิดของเหล็กกล้า
เหล็กกล้ามีอยู่หลายประเภท ปกติแล้วแบ่งออกได้เป็น
o เหล็กกล้าคาร์บอน (Carbon steel)
o เหล็กกล้าผสม (Alloy steel)
รูปตัวอย่างเหล็กกล้าผสมที่นำมาทำเป็นโครงตลับลูกปืน
o เหล็กกล้าเครื่องมือ (Tool steel)
รูปเหล็กกล้าเครื่องมือที่นำมาทำแม่พิมพ์โลหะ
o เหล็กกล้าไร้สนิม (Stainless steel)
รูปตัวอย่างเหล็กกล้าไร้สนิมที่นำมาใช้งานในห้องครัว
o เหล็กกล้าอื่น ๆ เช่น เหล็กกล้าสปริง , เหล็กล้าที่นำมาใช้ในงานไฟฟ้า, เหล็กกล้าทนทานต่อการกัดกร่อนพิเศษ
เหล็กกล้าคาร์บอนก็มีธาตุอื่นผสมอยู่ด้วยแต่น้อยจึงไม่ค่อยมีคุณสมบัติพิเศษ ทำให้มีราคาที่ถูกกว่าเหล็กกล้าผสม ในเหล็กกล้าผสมจะมีคุณสมบัติเฉพาะ เช่น ความแข็งแกร่งที่เพิ่มขึ้น, ความทนทานต่อการกัดกร่อน และความทนทานต่อการเสียดสี ที่อุณหภูมิสูงได้ดี ดูตารางที่ 5.4
เหล็กกล้า |
|
เหล็กกล้าคาร์บอน |
เหล็กกล้าผสม |
ราคาถูก |
ราคาแพง |
ผสมธาตุเล็กน้อย |
ผสมธาตุมาก |
ไม่ค่อยมีคุณสมบัติพิเศษ |
มีคุณสมบัติพิเศษ |
ตารางที่ 5.4 แสดงประเภทเหล็กกล้าที่แบ่งเป็น เหล็กกล้าคาร์บอน และเหล็กกล้าผสม
ข้อคิดดี ๆ ที่นำมาฝาก
“ประชาชีจะสับสนเรื่องดีชั่ว
ถ้วนทุกทั่วจะมุดขุดรูหนี
ไม่แน่ใจสิ่งที่ทำนำความดี
เกรงเป็นผีตายตกไปตามกัน”
บทความนี้เกิดจากการเขียนและส่งขึ้นมาสู่ระบบแบบอัตโนมัติ สมาคมฯไม่รับผิดชอบต่อบทความหรือข้อความใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นความจริงหรือไม่ ผู้อ่านจึงควรใช้วิจารณญาณในการกลั่นกรอง และหากท่านพบเห็นข้อความใดที่ขัดต่อกฎหมายและศีลธรรม หรือทำให้เกิดความเสียหาย หรือละเมิดสิทธิใดๆ กรุณาแจ้งมาที่ ht.ro.apt@ecivres-bew เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกจากระบบในทันที