ฮอร์โมน FSH ว่าที่แม่ตั้งครรภ์ควรรู้

Follicle Stimulating Hormone ทำหน้าที่อะไร

สำหรับผู้หญิง ฮอร์โมน FSH (Follicle Stimulating Hormone) ทำหน้าที่ควบคุมการเจริญเติบโตและกระตุ้นให้ไข่ตก สำหรับฮอร์โมน fsh ในเพศชาย จะทำหน้าที่กระตุ้นให้อัณฑะให้ผลิตฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน และกระตุ้นการสร้างสเปิร์ม

ฮอร์โมน FSH กับหญิงตั้งครรภ์

ผู้หญิงที่พบว่าระดับฮอร์โมน FSH (Follicle Stimulating Hormone) ในระดับที่สูงมากไป แสดงว่ารังไข่มีการผลิตไข่ได้น้อยลง คุณภาพลดลง ร่างกายจึงพยายามผลิตฮอร์โมนออกมาชดเชย กลับกันหากฮอร์โมน fsh ต่ำเกินไปก็จะส่งผลให้มีบุตรยากได้เช่นกัน

ฮอร์โมน FSH กับการทำเด็กหลอดแก้ว

แม้การทำเด็กหลอดแก้วก็ต้องอาศัยการดูฮอร์โมน FSH แพทย์จะตรวจฮอร์โมน FSH ในวันที่สามของการมีประจำเดือน ไข่ที่คุณภาพดีจะสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจนและอินฮีบินบีสูง ซึ่งค่า FSH จะต่ำลง หากคุณภาพไข่ไม่ดี ค่าฮอร์โมน fsh จะสูงขึ้น

การตรวจวัดระดับฮอร์โมน FSH

การวัดระดับฮอร์โมน FSH (Follicle Stimulating Hormone) หรือการที่ต้องหาค่า fsh คือการที่ใช้เพื่อทำนายได้ว่าจะมีโอกาสในการตั้งครรภ์ได้หรือไม่ โดยปกติแล้วต้องทำควบคู่ไปกับการวัดระดับฮอร์โมน LH หรือฮอร์โมนไข่ตก

ทั้งนี้ ดูได้จากหากรังไข่มีการทำงานที่แย่ลง ค่า fsh คือ มากกว่า 10 IU/L ร่วมกับค่า E2 ที่ต่ำกว่า 80 pg/ml ยังมีรายงานระบุว่าหากค่า fsh มากกว่า 18 IU/L มีโอกาสตั้งครรภ์ได้น้อยมาก

การตรวจระดับฮอร์โมน FSH เหมาะกับใคร

·       ผู้หญิง

o   ปล่อยให้มีลูกด้วยวิธีธรรมชาติมากกว่า 1 ปีแล้วแต่ไม่เป็นผล

o   ประจำเดือนมาไม่ปกติ

o   ประจำเดือนหมดก่อนวัยหมดประจำเดือน

·       ผู้ชาย

o   อสุจิไม่แข็งแรง

o   มีความต้องการทางเพศลดลง

ขั้นตอนการตรวจฮอร์โมน FSH

ขั้นตอนการตรวจฮอร์โมน FSH (Follicle Stimulating Hormone) มี ดังนี้

·       พยาบาลซักประวัติเบื้องต้น

·       ชั่งน้ำหนัก วัดความดัน และรอเพื่อเข้าพบแพทย์

·       เข้าพบแพทย์ แพทย์จะซักประวัติ ได้แก่ โรคประจำตัว, ยาปฏิชีวนะที่ใช้อยู่, เคยมีประวัติความผิดปกติของโครโมโซมหรือไม่ รวมถึงโรคประจำตัวของคนในครอบครัว

·       เจาะเลือด เพื่อตรวจ fsh

·       รอผลประมาณ 1 ชั่วโมง

ผลการตรวจฮอร์โมน FSH

 

ผลตรวจฮอร์โมน FSH (Follicle Stimulating Hormone) ซึ่งค่า fsh ปกติ ในแต่ละกลุ่มมี ดังนี้

·       FSH ที่ต่ำกว่า 4 IU/ml

แสดงว่า ไข่ใบเล็ก ตั้งครรภ์ได้ยาก เนื่องจาก ค่า fsh ที่ต่ำทำให้รอบของประจำเดือนหยุดชะงัก ประจำเดือนมาไม่ปกติ และโดยมากพบในผู้หญิงที่มีภาวะถุงน้ำในรังไข่

·       FSH 4-7 IU/ml

แปลว่า คุณภาพและจำนวนของไข่อยู่ในระดับปกติ

·       FSH 10-20 IU/ml

มีความเสี่ยงที่จะเข้าสู่วัยทองก่อนวันอันควร และจะเริ่มกระตุ้นได้ยาก หากอายุต่ำกว่า 40 ปี อาจเป็นสัญญาณที่บอกว่ารังไข่เริ่มเสื่อม

·       FSH มากกว่า 20 IU/ml

เข้าสู่วัยทองอย่างสมบูรณ์ ตั้งครรภ์ได้ยาก

ระดับฮอร์โมน FSH ไม่สมดุล

ระดับฮอร์โมน FSH (Follicle Stimulating Hormone) ที่ไม่สมดุลสามารถเกิดได้ทั้งในเพศชายและเพศหญิง ดังนี้

ค่าฮอร์โมน FSH ในเพศหญิง

o   ระดับ FSH สูง

-   รังไข่เสื่อมก่อนวัยอันควร (POI : Primary ovarian insufficiency)

-   มีความผิดปกติของฮอร์โมน (PCOS : Polycystic ovary syndrome)

-   อยู่ในวัยหมดประจำเดือน

-   เนื้องอกในรังไข่

o   ระดับ FSH ต่ำ

-   รังไข่ผลิตไข่ได้น้อยหรือไม่สามารถผลิตได้เลย

-   ความผิดปกติของต่อมใต้สมอง

-   ต่อม hypothalamus มีความผิดปกติ

-   น้ำหนักน้อยเกินไป

ค่าฮอร์โมน FSH ในเพศชาย

o   ระดับ FSH สูง

-   ลูกอัณฑะเสียหาย เนื่องจากเคยเข้ารับเคมีบำบัด

-   อาการ Klinefelter syndrome เป็นโรคทางพันธุกรรม ส่งผลให้มีบุตรยาก

o   ระดับ FSH ต่ำ

-   ต่อมใต้สมองมีความผิดปกติ

สาเหตุที่ส่งผลให้ฮอร์โมน FSH ไม่สมดุล

การที่ฮอร์โมน FSH (Follicle Stimulating Hormone) ไม่สมดุลเกิดได้จากหลายสาเหตุทั้งในเพศหญิงและเพศชาย การที่ฮอร์โมน fsh สูง สาเหตุหนึ่งที่เกิดกับเพศหญิงคือ โรคถุงน้ำในรังไข่ หรือ PCOS ซึ่งส่งผลต่อการตกไข่ที่คลาดเคลื่อนไป ในขณะที่ค่า fsh ต่ำ โดยมากแล้วมักเกิดจากการทำงานที่ผิดปกติของต่อมใต้สมอง

คำแนะนำในการรักษาสมดุลฮอร์โมน FSH

 

การรักษาสมดุลฮอร์โมน FSH (Follicle Stimulating Hormone) สามารถทำได้ง่าย ๆ ตามคำแนะนำทางการแพทย์ เพื่อควบคุมค่า fsh สูงได้ ดังนี้

·       ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

·       ทานโปรตีนให้เพียงพอทุกมื้อ

·       เลี่ยงน้ำตาล และลดปริมาณคาร์โบไฮเดรต

·       นอนหลับให้เพียงพอ

ข้อสรุป

เมื่อพูดถึงฮอร์โมนการตั้งครรภ์ หลายคนอาจเข้าใจว่าต้องมีฮอร์โมนในระดับสูงจึงจะสามารถตั้งครรภ์ได้ แต่สำหรับฮอร์โมน FSH (Follicle Stimulating Hormone) แล้วนั้น ควรมีระดับที่สมดุลไม่สูงหรือต่ำเกินไป ซึ่งหากครอบครัวไหนที่ต้องการมีลูก แต่พยายามเท่าไหร่ก็ยังไม่มีสักที สามารถเข้ารับคำปรึกษาจากแพทย์ได้ เพื่อการวินิจฉัยและการรักษาภาวะผู้มีบุตรยากต่อไป

 

---