ลองโควิด หรือ Post Covid-19 Syndrome เป็นชื่อเรียกอาการที่เกิดขึ้นหลังจากหายโรคโควิด ซึ่งบทความนี้เราจะมาพูดถึงอาการที่เกิดขึ้นต่อร่างกายว่า ผลข้างเคียงของ Long COVID คืออะไร ร่างกายของเราจะสามารถกลับมาทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพเช่นเดิมหรือไม่ และอาการลองโควิด รักษายังไง หากคุณสงสัยว่าตัวคุณเองอยู่ในกลุ่มเสี่ยงที่จะเป็นลองโควิดหรือไม่ เรามาลองสังเกตอาการไปพร้อม ๆ กัน
ภาวะลองโควิด คือ อาการหลังติดโควิดที่ยังคงหลงเหลืออยู่ในร่างกาย เป็นผลกระทบมาจากการติดโควิดที่เชื้อไวรัสได้เข้าไปทำลายประสิทธิภาพการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ โดยเฉพาะ ปอดและหัวใจ ซึ่งอาการลองโควิดที่เกิดขึ้นในแต่ละคนอาจจะไม่เหมือนกัน ผู้ที่เป็น Long COVID กว่า 80% จะมีอาการ อ่อนเพลีย ผมร่วง หอบเหนื่อยง่าย ปวดหัว และไม่ค่อยมีสมาธิ เป็นต้น
สาเหตุของภาวะลองโควิด คือ เชื้อไวรัสที่เข้าไปทำลายอวัยวะภายในร่างกายจนอวัยวะดังกล่าวไม่สามารถกลับมาทำงานได้อย่างปกติ หากไวรัสเข้าไปทำลายปอด ระบบทางเดินหายของเราจะผิดปกติทำให้มีอาหารเหนื่อยหอบง่าย และหายใจถี่กว่าปกติ
หากไวรัสเข้าไปทำลายสมอง ระบบความคิดของเราจะประมวลผลได้ช้าลง ไม่ค่อยมีสมาธิ หลงลืมได้ง่าย และมีอาการสมองล้าร่วมด้วย ซึ่งอาการลองโควิด(Long COVID) ที่เกิดขึ้นกับแต่ละคนอาจจะแตกต่างกันออกไป อยู่ที่ว่าไวรัสจะเข้าไปทำลายภูมิคุ้มกันที่อวัยวะส่วนใดในร่างกายของคุณบ้าง
กว่า 30-50% ของผู้ที่ติดเชื้อโควิดแต่รักษาหายแล้วจะมีการลองโควิดยาวนาน 4-12 สัปดาห์ ซึ่งโดยส่วนมากอาการ Long COVID จะเกิดขึ้นกับผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย นอกจากนี้ยังมีกลุ่มผู้ป่วยที่ต้องเฝ้าระวังความเสี่ยงที่จะมีอาการ long covid ดังนี้
อาการลองโควิดแบ่งออกได้เป็น 3 กลุ่ม ดังนี้
ลองโควิดอาการที่พบได้ทั่วไปเช่น เหนื่อยง่าย, ร่างกายอ่อนเพลีย, กล้ามเนื้ออ่อนแรง, ผมร่วง, มีผื่นแดงและคัน, สมาธิสั้น, ความจำสั้น, สมองอ่อนล้า, ไอเรื้อรัง, มีไข้ตลอดเวลา, ท้องเสีย, ท้องอืด, ใจสั่น, หายใจได้ไม่เต็มที่, แน่นหน้าอก, เวียนหัว, จมูกไม่ได้กลิ่นหรือลิ้นไม่รับรส และภาวะซึมเศร้าวิตกกังวล เป็นต้น
ภาวะแทรกซ้อนทางร่างกายต่าง ๆ ที่เกิดจากเชื้อโควิด เช่น ปอดอักเสบจนเกิดพังผืดภายในปอด, ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน, หลอดเลือดอุดตัน, ระบบหัวใจหรือกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ, ไตวาย, ตับอักเสบ, ภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาท และภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด เป็นต้น
ผู้ป่วยห้อง ICU (Intensive Care Unit) ที่มีอาการติดเชื้อโควิดขั้นรุนแรงหรือผู้ป่วยสีแดงที่ต้องเข้ารับการรักษาตัวที่โรงพยาบาลเป็นเวลานาน จะทำให้สูญเสียกล้ามเนื้อส่งผลให้แขนและขาไม่ค่อยมีแรง ทำให้เกิดแผลกดทับได้ นอกจากนี้ยังส่งผลต่อสภาพจิตใจของผู้ป่วย อาจทำให้ผู้ป่วยมีอาการเครียด ซึมเศร้า และวิตกกังวล ซึ่งอาการเหล่านี้อาจจะทำให้ผู้ป่วยเป็นลองโควิด(Long COVID)ตามมาได้
ผู้ป่วยที่ติดเชื้อโควิดส่วนใหญ่จะไม่พบอาการค้างเคียงจากตัวยารักษา เนื่องจากการทานยาเพื่อรักษาโรคโควิดจะใช้ระยะเวลาไม่นาน แต่จะมีผู้ป่วยส่วนน้อยที่ติดเชื้อโควิดและได้รับยารักษากลุ่มยาสเตียรอยด์ จะมีผลค้างเคียงคือ ค่านํ้าตาลในเลือดไม่คงที่ เป็นกรดไหลย้อน และมีอาการแสบที่กระเพาะอาหาร
อาการลองโควิดจะส่งผลต่อร่างกายของผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัว ดังนี้
อาการลองโควิด (Long COVID) ที่พบในกลุ่มผู้ป่วยที่มีสภาวะเป็นโรคซึมเศร้าจะส่งผลต่อสภาพจิตใจโดยตรง ทำให้เกิดอาการวิตกกังวลจนทำให้นอนไม่หลับ อันเนื่องมาจากมีความเครียดเกี่ยวกับอาการของเชื้อโควิดที่อยู่ในร่างกายว่าจะรุนแรงหรือมีอาการแทรกซ้อนอื่น ๆ อีกหรือไม่
เชื้อไวรัสโควิดมีผลโดยตรงต่อผู้ที่เป็นโรคเกี่ยวกับทางเดินหายใจ เพราะเชื้อไวรัสตัวนี้สามารถลงปอดได้ ซึ่งส่งผลให้เกิดอาการปอดอักเสบ และเกิดผังพืดในปอดทำให้ประสิทธิภาพในการลำเลียงออกซิเจนน้อยลงจนเกิดอาการออกซิเจนในกระแสเลือดไม่เพียงพอ ผลที่ตามมาคือ เหนื่อยหอบง่าย, หายใจได้ไม่เต็มปอด, รู้สึกไม่สดชื่น และมีอาการไอเรื้อรัง
อาการลองโควิดจะรุนแรงและเสี่ยงต่อการมีสภาวะแทรกซ้อนได้มากในกลุ่มผู้ป่วยที่เป็นโรคหัวใจ เพราะภูมิคุ้มกันในร่างกายจะทำการต่อต้านเชื้อไวรัสจนทำให้เกิดผลกระทบต่อเยื่อหุ่มหัวใจและกล้ามเนื้อหัวใจ ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจเกิดการบีบตัวน้อยลงจนทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ ใจสั่น และเจ็บหน้าอก
เชื้อไวรัสโควิดจะเข้าไปทำลายการทำงานของเซลล์ที่ตับอ่อน ซึ่งเป็นส่วนที่ทำหน้าที่ผลิตอินซูลินให้กับร่างกาย เมื่อร่างกายขาดอินซูลินจะส่งผลให้อาการของโรคเบาหวานมีความรุนแรงกว่าเดิม ผลที่ตามมาคือ ปัสสาวะบ่อยขึ้น ปากแห้ง คอแห้ง หิวนํ้าบ่อย หายใจเร็วขึ้น และเหนื่อยหอบง่าย
สภาวะลองโควิดในเด็ก หรือ สภาวะมิสซี MIS-C (Multisystem Inflammatory Syndrome in Children) เกิดจากการติดเชื้อไวรัสโควิดที่รักษาหายแล้ว แต่ยังคงทิ้งอาการอักเสบไว้ในอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกายจนทำให้ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายสูงขึ้นผิดปกติ
ผลที่ตามมา คือ จะมีไข้สูงเกิน 38 องศาเซลเซียส, ปวดหัว, ปวดตัว, ไอ, มีผื่นขึ้นตามร่างกาย, ตาแดง, ปากแห้ง, ลิ้นแดงเป็นตุ่ม, ปวดท้อง, ท้องเสีย, อาเจียน, มีเลือดออกทางเดินอาหาร, ความดันต่ำ, ปอดอักเสบ และไตวายฉับพลัน เป็นต้น
การฉีดวัคซีนสามารถลดความเสี่ยงภาวะ Long COVID ได้ มีการรายงานว่าผู้ป่วยบางส่วนที่เคยติดเชื้อไวรัสโควิดและรักษาหายนานแล้ว แต่อาการลองโควิดยังอยู่ ซึ่งหลังจากที่ได้รับการฉีดวัคซีน อาการลองโควิดกลับดีขึ้น อันเนื่องมาจากร่างกายได้รับวัคซีนที่เข้าไปกระตุ้นภูมิคุ้มกันในร่างกายให้กลับมาทำงานได้อย่างปกติ
แนวทางการป้องกันการเป็นลองโควิด(Long COVID) มีดังนี้
สำหรับผู้ที่เคยติดเชื้อไวรัสโควิด อวัยวะภายในร่างกายจะเกิดการอักเสบ ซึ่งสารอาหารที่จะช่วยเข้าไปฟื้นฟูร่างกายได้ดีนั้นจะต้องเป็นอาหารประเภทโปรตีนและวิตามิน เช่น เนื้อ นม ไข่ ถั่ว ผักและผลไม้ ส่วนอาหารที่ควรลดก็คือ ข้าวขาว แป้ง และนํ้าตาล เพราะนํ้าตาลจะเข้าไปเพิ่มการอักเสบให้กับอวัยวะภายในร่างกายมากขึ้น
หลังหายจากโรคโควิด อวัยวะต่าง ๆ ภายในร่างกายโดยเฉพาะปอดและหัวใจยังไม่สามารถกลับมาทำงานได้อย่างปกติ ควรออกกำลังกายที่มีการเคลื่อนไหวช้า ไม่ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจหรือจังหวะการเต้นของหัวใจมากเกินไป เพื่อไม่ให้อาการลองโควิดแย่ลง
ควรเข้าพบแพทย์เพื่อปรึกษาอาการลองโควิดที่เกิดขึ้นทั้งสภาวะทางจิตใจและสภาวะทางร่างกาย เพราะหลังจากที่หายจากโรคโควิดแล้ว อาการLong COVIDสามารถส่งผลกระทบต่อสภาพจิตใจและร่างกายได้ เช่น เกิดอาการวิตกกังวล เครียด และนอนไม่หลับ เนื่องจากกังวลเกี่ยวกับความผิดปกติของร่างกายในส่วนต่าง ๆ ดังนั้นควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาทางรักษาอาการเหล่านี้
อาการลองโควิดของแต่ละคนใช้ระยะเวลาและวิธีการฟื้นฟูร่างกายที่แตกต่างกัน หากคุณสังเกตตนเองแล้วพบว่าอาการLong COVIDไม่มีท่าทีว่าจะลดลง อีกทั้งยังมีความรุนแรงมากขึ้น เช่น อาการไอหลังจากหายโควิดหรือหายโควิดแล้วเหนื่อยง่าย อย่าปล่อยอาการเหล่านี้ไว้นานจนเกิดการเรื้อรัง ควรรีบเข้าพบแพทย์เพื่อทำโปรแกรมฟื้นฟูร่างกายหลังจากติดเชื้อไวรัสโควิดโดยเร็ว เพื่อไม่ให้อวัยวะภายในร่างกายถูกทำลายไปมากกว่าเดิม
long covid คือ อาการที่เกิดขึ้นหลังจากที่รักษาอาการติดเชื้อไวรัสโควิดหายแล้ว ซึ่งอาการLong COVIDนี้ส่งผลต่อสภาพจิตใจและสภาพร่างกายโดยตรง ทำให้ระบบภายในร่างกายไม่สามารถกลับมาทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้นหากคุณได้ทำความเข้าใจและรู้วิธีการรับมือจะสามารถป้องกันอาการลองโควิดเบื้องต้นได้
บทความนี้เกิดจากการเขียนและส่งขึ้นมาสู่ระบบแบบอัตโนมัติ สมาคมฯไม่รับผิดชอบต่อบทความหรือข้อความใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นความจริงหรือไม่ ผู้อ่านจึงควรใช้วิจารณญาณในการกลั่นกรอง และหากท่านพบเห็นข้อความใดที่ขัดต่อกฎหมายและศีลธรรม หรือทำให้เกิดความเสียหาย หรือละเมิดสิทธิใดๆ กรุณาแจ้งมาที่ ht.ro.apt@ecivres-bew เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกจากระบบในทันที
