การผ่าตัดต้อเนื้อ หรือลอกต้อเนื้อออก ต้อเนื้อซึงเป็นแผ่นพังผืดลักษณะสามเหลี่ยมบริเวณข้างดวงตาเริ่มลุกลามไปบริเวณตาขาว หรืออาจลุกลามถึงบริเวณตาดำ ซึ่งต้องทำโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น เพราะเป็นการผ่าตัดที่ค่อนข้างละเอียด และจะไม่ใช้ยาสลบกับผู้ป่วย ที่สำคัญโรคต้อเนื้อเป็นโรคที่อาจกลับมาเป็นซ้ำได้อีก ในบางกรณีแพทย์อาจต้องนำเนื้อเยื่อจากรก หรือเยื่อบุตาของผู้ป่วย มาปลูกถ่ายลงบริเวณที่ทำการลอกต้อเนื้อออกไป ซึ่งจะลดโอกาสกลับมาเป็นต้อเนื้อซ้ำลงได้
ต้อเนื้อเป็นโรคที่มีลักษณะเป็นเหมือนแผ่นพังผืดสีแดง ลักษณะสามเหลี่ยมบริเวณข้างดวงตา ยื่นออกจากบริเวณเยื่อบุตาและแผ่นพังผืดนี้จะลุกลามไปบริเวณตาดำเมื่อผ่านไปนานๆ ส่วนใหญ่จะพบในบริเวณหัวตา ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่นอนของการเกิดโรคต้อเนื้อ อาจจะเกิดจากการถูกแสงที่มีรังสีอัลตราไวโอเลต UV หรือ แสงดวงอาทิตย์เป็นประจำ รวมถึงการระคายเคืองที่เกิดจาก ฝุ่น ลม ควัน และมลภาวะต่างๆ ทำให้ไปกระตุ้นให้เยื่อบุตาขาวเสื่อมสภาพ จนเป็นก้อนนูนสีขาวเหลืองที่เรียกว่าต้อลม และพัฒนาเป็นพังผืดสีแดงยื่นเข้าสู่ตาดำที่เรียกว่าต้อเนื้อ จนเกิดการอักเสบระคายเคืองเรื้อรังจนเกิดความผิดปกติที่เยื่อบุตาขาว จนต้องนำไปสู่ขั้นตอนการผ่าตัดต้อเนื้อ
วิธีนี้จะใช้เวลาผ่าตัดนานประมาณ 30 นาที และผู้ป่วยอาจมีอาการระคายเคืองหลังผ่าตัด ข้อดีคือโอกาสการเป็นต้อเนื้อขึ้นมาใหม่น้อย
การผ่าตัดต้อเนื้อพร้อมปลูกเนื้อเยื่อ จะทำการปลูกเนื้อเยื่อลงไปทดแทนที่เยื่อบุตาขาวที่ถูกตัดออกไปพร้อมกับต้อเนื้อ เนื้อเยื่อที่ใช้ปลูกจะเป็นเยื่อบุตาขาวบริเวณใกล้กับแผลผ่าตัดของผู้ป่วยเอง หรือเนื้อเยื่อจากรก แล้วจะเย็บด้วยไหมหรือใช้กาวผสานเนื้อเยื่อ Fibrin Glue เพื่อเชื่อมระหว่างเนื้อเยื่อที่จะปลูกใหม่กับเนื้อเยื่อบุตาขาวของผู้ป่วย ซึ่งหลังผ่าตัดอาจจะมีอาการระคายเคืองน้อยกว่าการเย็บด้วยไหม วิธีนี้จะลดโอกาสที่ผู้ป่วยจะเป็นต้อเนื้อซ้ำได้
วิธีนี้ใช้เวลาเพียง 10 - 15 นาทีในการผ่าตัดต้อเนื้อ แต่โอกาสที่ต้อเนื้อจะกลับมาเป็นซ้ำมีมาก ข้อดีสามารถทำได้ง่ายและรวดเร็ว ข้อเสียมีโอกาสกลับมาเป็นต้อเนื้อซ้ำได้มาก
การผ่าตัดลอกต้อเนื้อแบบปกติ เป็นการผ่าตัดลอกต้อเนื้อออก โดยไม่มีการปลูกถ่ายเนื้อเยื่ออื่นมาเย็บติดแทนที่เยื่อบุตาขาว ที่ถูกตัดออกไปพร้อมกับต้อเนื้อ แต่เมื่อเวลาผ่านไปเยื่อบุตาขาวที่ได้ทำการผ่าตัดไป จะงอกกลับมาใหม่ได้
การผ่าตัดต้อเนื้ออาจสร้างความสงสัย กังวลใจให้กับผู้ป่วยที่สนใจอยากจะเข้ารับการรักษาโดยการผ่าต้อเนื้อ ทั้งลอกต้อเนื้อมีอาการเจ็บไหม อาการหลังลอกต้อเนื้อเป็นอย่างไร ผลข้างเคียงต่างที่อาจเกิดขึ้นหลังเข้ารับการรักษา ซึ่งเป็นเรื่องธรรมดาที่ควรจะศึกษาให้ดีก่อนตัดสินใจผ่าตัดต้อเนื้อ
ซึ่งอาจเกิดผลข้างเคียงได้จากการผ่าตัดโดยทั่วไป เช่น การติดเชื้อ หรือการแพ้ยาจากการหยอดตาหลังผ่าตัดและยาชาที่ใช้ระหว่างผ่าตัด ซึ่งมีความเสี่ยงที่อาจเกิดผลข้างเคียงจากการผ่าตัดต้อเนื้อดังต่อไปนี้
ผู้ที่ทานยาประจำควรแจ้งจักษุแพทย์ว่ามียาอะไรบ้าง ถ้ายาตัวใดมีผลต่อการผ่าตัด เช่นยาที่มีผลกับการแข็งตัวของเลือด จักษุแพทย์จะให้คำแนะนำหยุดยาก่อนเข้ารับการผ่าตัดประมาณ 1 สัปดาห์
วิธีนี้จะเริ่มโดยการลอกต้อเหมือนกับวิธีผ่าตัดลอกต้อเนื้อแบบปกติ เมื่อหลังจากผ่าตัดต้อเนื้อออกแล้ว จักษุแพทย์จะนำเยื่อบุตาขาวบางส่วนหรือเยื่อหุ้มรก มาแปะลงบนส่วนที่ผ่าตัดต้อเนื้อออกไปอีกที วิธีนี้จะทำให้เนื้อเยื่อฟื้นฟูตัวเองได้เร็ว และมีโอกาสกลับมาเป็นต้อเนื้อซ้ำน้อยกว่าแบบปกติ
จักษุแพทย์จะลอกทำการลอกเยื่อบุตาขาวในส่วนที่เป็นต้อเนื้อลุกลามออก โดยจะไม่เย็บเยื่อบุที่ตัดออกไป แต่จะรอให้เนื้อเยื่อส่วนที่ถูกตัดออกไปนั้นฟื้นฟูตัวเองจนกลับมาจนเชื่อมกันเองตามธรรมชาติ
>> อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับการผ่าตัดชนิดอื่นๆได้ที่ "ผ่าตัดต้อกระจก"
หลังเข้ารับการผ่าตัดต้อเนื้อ ให้ผู้ป่วยพักฟื้นที่บ้านอย่างน้อย 2 วัน เพราะต้องใส่ที่ครอบตาปิดไว้เป็นเวลา 2 วัน จึงจะสามารถเปิดตาได้ แต่หลังจากนั้นผู้ป่วยอาจจะยังรู้สึกระคายเคืองอยู่ จนกว่าผู้ป่วยจะได้รับการตัดไหม จักษุแพทย์จะนัดเป็นเวลาประมาณ 7 วัน หลังทำการผ่าตัดต้อเนื้อ และระวังอย่าให้น้ำเข้าตาหรือขยี้ตา ผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาจะใช้ชีวิตได้ตามปกติเมื่อผ่านไปแล้วประมาณ 2 สัปดาห์
การเข้ารับการผ่าตัดต้อเนื้อไม่ได้อันตรายอะไรอย่างที่ผู้ป่วยกังวล เป็นเพียงการนำต้อเนื้อพร้อมเยื่อบุตาขาวออกบางส่วนเท่านั้น เพื่อป้องกันการลุกลามบดบังการมองเห็น เมื่อเวลาผ่านไปเนื้อเยื่อที่ตัดไปจะสามารถฟื้นฟูตัวเองจนเนื้อเยื่อส่วนนั้นหายเป็นปกติได้ แต่อย่างไรก็ตาม พึงระวังไว้ว่าต้อเนื้อสามารถเกิดซ้ำที่เดิมได้หากผู้ป่วยไม่ดูแลตัวเองให้ดี หากไม่อยากเกิดต้อเนื้อซ้ำ เกิดได้จากแสงแดด ฝุ่น สิ่งสกปรก ควรใส่แว่นกันแดด กันลม หรืออุปกรณ์ป้องกันดวงตาทุกครั้งเมื่อจำเป็นต้องสัมผัสกับปัจจัยที่ทำให้เกิดต้อเนื้อ
บทความนี้เกิดจากการเขียนและส่งขึ้นมาสู่ระบบแบบอัตโนมัติ สมาคมฯไม่รับผิดชอบต่อบทความหรือข้อความใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นความจริงหรือไม่ ผู้อ่านจึงควรใช้วิจารณญาณในการกลั่นกรอง และหากท่านพบเห็นข้อความใดที่ขัดต่อกฎหมายและศีลธรรม หรือทำให้เกิดความเสียหาย หรือละเมิดสิทธิใดๆ กรุณาแจ้งมาที่ ht.ro.apt@ecivres-bew เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกจากระบบในทันที
