ตรวจฮอร์โมน คือ การวัดระดับฮอร์โมนในร่างกาย เพราะหากฮอร์โมนขาดความสมดุล จะส่งผลให้ร่างกายทำงานผิดปกติ จึงต้องหมั่นตรวจวัดระดับฮอร์โมนเป็นประจำ
ฮอร์โมน (Hormone) คือ สารเคมีที่ร่างกายสร้างขึ้นเองโดยต่อมไร้ท่อ หรือเนื้อเยื่อต่าง ๆ ทำหน้าที่ส่งสัญญาณไปยังเซลล์และอวัยวะทั่วร่างกาย ควบคุมการทำงานของระบบต่าง ๆ ให้เป็นปกติ เมื่อฮอร์โมนไม่สมดุลก็จะส่งผลร้ายต่อระบบต่าง ๆ ของร่างกาย จนทำให้ร่างกายทำงานผิดปกติ จนอาจเป็นโรคร้าย ดังนั้น การตรวจฮอร์โมนจะช่วยให้ทราบระดับฮอร์โมนในร่างกาย โดยแพทย์จะวินิจฉัยและรักษาภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม
หลายคนอาจจะสงสัยว่า ทำไมจะต้องไปตรวจฮอร์โมน ซึ่งต้องเข้าใจความสำคัญของฮอร์โมนก่อน เนื่องจากฮอร์โมนมีบทบาทสำคัญในหลาย ๆ กระบวนการของร่างกาย ซึ่งหน้าที่หลักๆ ของฮอร์โมน ได้แก่
ทั้งนี้ ฮอร์โมนที่สำคัญ หากเกิดขาดความสมดุล แล้วจะส่งผลกระทบต่อร่างกาย จนจำเป็นต้องคอยตรวจเช็คฮอร์โมน เพื่อให้กลับมาสมดุล ได้แก่
ดังนั้น การตรวจฮอร์โมนจึงมีความสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะการตรวจค่าฮอร์โมนเป็นวิธีการวัดระดับฮอร์โมนในร่างกาย เพื่อแพทย์จะวินิจฉัยสาเหตุของภาวะฮอร์โมนไม่สมดุล และเลือกแนวทางการรักษาที่เหมาะสม เนื่องจากฮอร์โมนที่ไม่สมดุลจะส่งผลร้ายต่อสุขภาพ จนเกิดเป็นภาวะต่าง ๆ เช่น โรคเบาหวาน โรคไทรอยด์ ภาวะมีบุตรยาก ภาวะหมดประจำเดือน ภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ โรคกระดูกพรุน โรคอ้วน และภาวะซึมเศร้า
แล้วบ้างที่ควรตรวจฮอร์โมน ซึ่งการตรวจฮอร์โมนไม่จำเป็นต้องตรวจทุกคน แต่แนะนำให้ตรวจในกลุ่มบุคคลที่มีภาวะดังต่อไปนี้
ในการตรวจฮอร์โมน หนึ่งในฮอร์โมนสำหรับ คือ การตรวจฮอร์โมนเพศ ซึ่งฮอร์โมนเพศชาย (Androgen) และฮอร์โมนเพศหญิง (Estrogen & Progesterone) เป็นฮอร์โมนสำคัญที่มีบทบาทต่อการเจริญเติบโต ลักษณะทางเพศ และระบบสืบพันธุ์ ซึ่งมีความแตกต่างกัน ดังนี้
ในการตรวจฮอร์โมนเพศชาย จะมีแหล่งผลิตในอัณฑะของผู้ชาย ทำหน้าที่ ดังนี้
โดยผลข้างเคียงจากการขาดฮอร์โมนเพศชาย ได้แก่
ในการตรวจฮอร์โมนเพศหญิง จะมีแหล่งผลิตในรังไข่ของผู้หญิง ทำหน้าที่ ดังนี้
โดยผลข้างเคียงจากการขาดฮอร์โมนเพศหญิง ได้แก่
ทั้งนี้ ระดับฮอร์โมนเพศจะเปลี่ยนแปลงตามช่วงวัย เพศ และสุขภาพของแต่ละคน ดังนั้น หากสงสัยว่าฮอร์โมนไม่สมดุล ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อตรวจระดับฮอร์โมน รับการตรวจวินิจฉัย และรักษาอย่างถูกต้อง
หากฮอร์โมนไม่สมดุล จะส่งผลต่อระบบต่าง ๆ ของร่างกาย เกิดเป็นโรคต่าง ๆ เช่น โรคไทรอยด์, โรคเบาหวาน, โรคอ้วน, ภาวะมีบุตรยาก หรือโรคทางอารมณ์ ดังนั้น เพื่อป้องกันเหตุการณ์ดังกล่าว เมื่อร่างกายมีความผิดปกติ จึงควรเข้าตรวจฮอร์โมนทันที เมื่อร่างกายส่งสัญญาณเตือน
1. อาการทั่วไป ได้แก่ อ่อนเพลีย, นอนหลับยาก, อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย, สมาธิสั้น, น้ำหนักตัวเปลี่ยนแปลง, ผิวแห้ง ผมร่วง, กระดูกเปราะบาง, ปวดศีรษะ, เจ็บหน้าอก หรือภาวะมีบุตรยาก
2. อาการเฉพาะเพศ ได้แก่
• ผู้หญิง คือ ประจำเดือนไม่มา, ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ, ปวดท้องประจำเดือนรุนแรง, ร้อนวูบวาบ เหงื่อออกกลางคืน, ช่องคลอดแห้ง, อารมณ์แปรปรวน และซึมเศร้า
• ผู้ชาย คือ สมรรถภาพทางเพศลดลง, อวัยวะเพศไม่แข็งตัว, กล้ามเนื้ออ่อนแรง, อารมณ์แปรปรวน, ซึมเศร้า และกระดูกพรุน
3. อาการตามช่วงอายุ ได้แก่
• เด็ก มีพัฒนาการช้า, ตัวเตี้ยกว่าเด็กวัยเดียวกัน หรืออ้วนลงพุง
• ผู้สูงอายุ มีอาการอ่อนเพลีย, กล้ามเนื้ออ่อนแรง, กระดูกเปราะบาง, ปัญหาการนอนหลับ, อารมณ์แปรปรวน หรือความจำไม่ดี
4. อาการตามโรคประจำตัว เช่น โรคต่อมไทรอยด์, โรคต่อมหมวกไต, โรคเบาหวาน, โรคหัวใจและหลอดเลือด, โรคกระดูกพรุน
ทั้งนี้ อาการและสัญญาณเตือนเหล่านี้ อาจจะเกิดจากสาเหตุอื่นได้ แต่เพื่อความแน่ใจ ควรตรวจฮอร์โมน เพื่อเข้ารับการรักษาอย่างถูกต้องจะดีกว่า
หากต้องการตรวจฮอร์โมน สิ่งสำคัญ คือ การเตรียมตัวก่อนไปตรวจวัดระดับฮอร์โมนโดยควรเตรียมตัวดังต่อไปนี้
หลังจากที่ตรวจฮอร์โมนเสร็จแล้ว แพทย์จะแจ้งผลตรวจและอธิบายความหมายของผลตรวจ โดยสามารถปฏิบัติตามขั้นตอน ดังนี้
1. การรักษาด้วยยา เช่น ยาฮอร์โมน ยาแก้ปวด ยาคลายกังวล หรือยาอื่น ๆ ขึ้นอยู่กับอาการและสาเหตุ
2. การรักษาแบบธรรมชาติ ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน ออกกำลังกาย นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ จัดการความเครียด
3. การรักษาด้วยวิธีอื่น ๆ เช่น การฝังเข็ม การรักษาด้วยสมุนไพร การใช้วิตามินและสารสกัดจากธรรมชาติ
ฮอร์โมนเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้ร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากฮอร์โมนขาดความสมดุล จะทำให้ร่างกายเกิดความผิดปกติ หรือเป็นโรคร้ายอื่น ๆ ได้ ดังนั้น จึงควรตรวจฮอร์โมน เพื่อวัดระดับฮอร์โมนภายในร่างกาย หากฮอร์โมนไม่สมดุล จะได้เข้ารับการรักษาจากแพทย์ได้ทันท่วงที และปรับฮอร์โมนให้กลับมาสมดุล ด้วยการรักษาที่เหมาะสมและถูกต้อง
References
Thomas Kampfrath. (2023, November 8). Hormone Testing. https://www.testing.com/hormone-testing/
Cathy Wong. (2023, September 19). Types of Hormone Tests for Women and Their Results. https://www.verywellhealth.com/hormone-blood-test-for-women-89722
Jillian Goltzman & Rachael Zimlich. (2024, February 5). The 5 Best At-Home Hormone Tests in 2024. https://www.healthline.com/health/hormone-test-at-home
Sarika Arora. (2023, April 10). Hormone tests for women. https://www.womenshealthnetwork.com/hormonal-imbalance/hormone-tests-and-what-they-mean/
บทความนี้เกิดจากการเขียนและส่งขึ้นมาสู่ระบบแบบอัตโนมัติ สมาคมฯไม่รับผิดชอบต่อบทความหรือข้อความใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นความจริงหรือไม่ ผู้อ่านจึงควรใช้วิจารณญาณในการกลั่นกรอง และหากท่านพบเห็นข้อความใดที่ขัดต่อกฎหมายและศีลธรรม หรือทำให้เกิดความเสียหาย หรือละเมิดสิทธิใดๆ กรุณาแจ้งมาที่ ht.ro.apt@ecivres-bew เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกจากระบบในทันที
